Cita

Berenice

En Berenice, a atención concéntrase non xa sobre a renuncia heroica da raíña, senón exclusivamente sobre o tormento da paixón, que no seu infinito refinamento e perfección poético-formal manifesta con tanta maior violencia o seu poder e a súa “dignitas” ultraterrena.

… a dignidade e o sentimento de si encontran fundamento na súa vitalidade forte, na integridade da súa vida instintiva. Incluso as máis serenas figuras de mulleres, coma Berenice, Monime, Ifixenia e Esther, acadan a súa pureza, ou polo menos así semella, por un sentimento de si fortemente físico, e é sorprendente como aquí intelixencia, decoro, pudor e a feminidade máis secreta concorren nun resultado sensible.

A hipertrofia da individualidade sensible é tanto máis estraña e difícil de comprender canto as figuras non están representadas na súa unicidade mediante características particulares senón, ao contrario, son tipificadas e, en certo modo, conquistan un carácter só a través da situación dramática na que se atopan. Non soamente o seu carácter terreno senón toda a súa vida material permanece na escuridade.

Erich Auerbach, Racine e as paixóns

[Para coñecer a historia de Berenice e deitar luz sobre esa “vida material que permanece na escuridade”, as lectoras e lectores poden ler O Rei Portador e outras historias, de Beatriz Fraga, publicado por Euseino? Editores]

Caleidoscopio dos contos, 3

En 1862 o artista frances Gustave Doré, gravador, debuxante e escultor, ilustra para a editorial Hetzel os Contes de Perrault. A publicación inclúe corenta e unha ilustracións minuciosas. Sabedor de que non era preciso aumentar o efecto inquietante do texto, logrou unhas fermosas imaxes cargadas de expresividade; nas que ás veces recorre ao primeiro plano (Carrapuchiña e o lobo na cama, o ogro inclinado sobre as súas fillas).

Gustave Doré (Estrasburgo, 1832-París 1883) publicou a primeira ilustración con 15 anos. En 1862, viaxou co Barón Davillier. Ao ano seguinte, ambos os dous publicaron unha serie de crónicas, nas que tamén se referían a Galicia, que se incluiron na colección Le tour du Monde. Ilustrou, entre outras obras literarias, O corvo de Edgar Allan Poe, Gargantúa e Pantagruel de Françoise Rabelais, A divina comedia de Dante e O Quixote de Cervantes.

O pase de diapositivas require JavaScript.

Caleidoscopio dos contos, 2

Cabinet des fées

Os cento vinte debuxos incluídos nos corenta e un volumes de Cabinet des fées (1785-1789), reunidos polo chevalier Charles-Joseph de Mayer (1751-1825) a partir da recompilación de corenta “contadores de historias” (Perrault, Madame d’Aulnoy e Jean-Jacques Rousseau, entre outros) representan unha evolución no mundo da ilustración. Cada volume vai acompañado de tres gravados realizados por Clément-Pierre Marillier (1740-1808).

Gran de millo

Posteriormente, no periodo do romantismo, o uso da xilografía permitirá xustapoñer texto e imaxe na mesma páxina. Un exemplo disto é a edición de Curmer dos Contes du temps passé (1843) que, aplicando a modalidade do gravado integral en cobre de texto e ilustración, inclúe a imaxe en todas as páxinas, ofrecendo dese xeito dúas lecturas paralelas.

Curmer

Cabinet des fées publícase en Ámsterdam a véspera da Revolución, reunindo os contos do século anterior e seguindo a tendencia das grandes coleccións que aparecen por subscrición durante o século XVIII. Mayer persegue dous obxectivos esenciais: salvagardar os contos que están en perigo de esquecerse e fornecer ás xeracións futuras modelos e fontes de inspiración. A escolma tamén selecciona e xerarquiza, pois deixa de lado os contos libertinos e, entre os autores escollidos, Perrault ocupa o primeiro lugar.

Caleidoscopio dos contos, 1

Puss-in-Boots-1695Antes de que Charles Perrault publicase os seus famosos Contes du temps passé en 1697, o napolitano Giambattista Basile recolleunos da tradición oral. Basile serviu como militar e durante as súas viaxes recolleu historias da tradición popular recompiladas no libro titulado O pentamerón. O conto dos contos, publicado postumamente en dous volumes entre 1634 e 1636. Igual que o Decamerón e As mil e unha noites, o libro emprega unha estructura narrativa que vai encadeando as historias.

En tempos de Perrault, a ilustración limítase a ser o frontispicio xenérico e unha viñeta ao comezo de cada conto. A imaxe non compite co texto nin pretende resumilo senón que encarna ao conto do que é emblema. Co emprego da xilografía a imaxe intercálase no texto, ofrecendo deste xeito unha lectura paralela. Este esquema perdura ata finais do século XVIII.