“Ninguén queda” chega á 4ª edición

A obra de Brais Lamela, recomendada pola crítica e as librerías. Acollida polas persoas lectoras.

A obra coa que Brais Lamela iniciou a nova xeira de colección Rúa do Lagarto, dirixida por Berta Dávila, chega á súa cuarta tiraxe, que sae esta semana dos prelos da Cooperativa Sacauntos.

Recollemos neste artigo un resumo das críticas e entrevistas publicadas. Desde blogues coma o prestixioso Ferradura en Tránsito II, de Xosé M. Eyré, a artigos de opinión coma o de David Rodríguez en Nós Diario, entrevistas e reportaxes na prensa, entre elas en Fugas, da Voz de Galicia, por Carme D. Prol e no Diario Cultural da Radio Galega.

Na reportaxe na que Ana Abelenda incluía Ninguén queda entre os sucesos deste verán, salientábase a opinión das librerías, coma Numax, de Santiago, e Trama, de Lugo. Ademais, as librerías colaboradoras de Euseino? e moitas outras de vilas e cidades están a axudar á difusión do libro. Tamén a profesora Dolores Vilavedra sumábase a esta boa acollida desde a súa crítica no Diario Cultural da RG.

A excelente recepción dos medios de comunicación vese acompañada pola boa e importante acollida das persoas lectoras que, nomeadamente a través das redes sociais, expresan o seu apoio a esta primeira obra de Brais Lamela. Diferentes xeitos de amosar a satisfacción lectora e mesmo o entusiasmo de quen le Ninguén queda están reflectidos nas fotos e opinións recollidas en EuseinoEditores, nas historias e fotos de euseinosocial e euseino.

Este apoio das persoas lectoras, da crítica e dos medios de comunicación coidamos ten unha relevancia senlleira, tanto por se tratar da opera prima dun autor coma polo tipo de colección e a literatura á que está dedicada. Tamén polo que significa de esteo para o proxecto de Euseino? Social: un lugar para as persoas que escriben e len. Para a literatura e a cultura concibidas desde a independencia e cunha vontade non lucrativa.


crítica de NINGUÉN QUEDA, de Brais Lamela, na nova colección Rúa do Lagarto, de Euseino?, por Xosé Manuel Eyré, en Ferradura en Tránsito II, 28 de xullo de 2022.

“… a literatura se non é multiformal…entón si que temos que preocuparnos… é positiva a reflexión a que se nos convida. Sería unha parvada establecer ou requirir cotas de ficción na narrativa, a narrativa non só é ficción.”


Brais Lamela: «Vivir nun lugar propio pode ser un acto de vangarda, por Carme D. Prol, Fugas, La Voz de Galicia, 29 de agosto de 2022.

“A última sorpresa da literatura galega é unha historia entre dúas realidades, a obra dun autor novel que xoga co ensaio e a ficción.”


Crónicas do desarraigo, por David Rodríguez, Nós Diario, 19-VIII-2022.


“Os 15 grandes sucesos literarios do verán en Galicia”, por Ana Abelenda, Fugas, La Voz de Galicia, 12-VIII-2022.


Brais Lamela, autor de ‘Ninguén queda’: “O que queda non é politicamente neutro, pódese activar”, Diario Cultural, Radio Galega, 8 de agosto de 2022.


Colonos que se desorientan na noite, por Jaureguizar, Galiciaé, grupo El Progreso, 9-VIII-2022.


‘Ninguén queda’, a primeira novela de Brais Lamela, por Dolores Vilavedra, Diario Cultural, Radio Galega, 20 de setembro de 2022.

“Unha narración orixinal e mestiza, tecida cos vimbios da memoria, da (auto)ficción e do ensaio, na que resoan as voces asulagadas polas enxurradas da Historia.”


Literatura multiformal

Sobre a repercusión da ficción na realidade

En Ferradura en Tránsito II, publica Xosé M. Eyré unha crítica de Ninguén queda, de Brais Lamela, na que tamén dá a benvida á nova xeira da colección Rúa do Lagarto.

O escritor e crítico literario fai unha defensa da literatura multiformal, salientando as relacións entre ficción e realidade, tanto no que se refire á repercusión que a literatura ficcional ten na realidade coma no que da realidade colle a literatura.

“… a literatura se non é multiformal…entón si que temos que preocuparnos… é positiva a reflexión a que se nos convida. Sería unha parvada establecer ou requirir cotas de ficción na narrativa, a narrativa non só é ficción.”

Nese senso, parécenos esencial non desbotar a ficción como parte da realidade. Cómpre lembrar que, segundo Jeremy Bentham, ficcións coma o Dereito teñen unha considerable potencia na conformación da realidade. Por non falar dos conceptos que, segundo Kant, son representacións dunha representación.

Que Eyré non soamente teña esta cuestión en conta senón que a subliñe resulta unha posición de partida fundamental para tirar a Literatura fóra do dominio da industria cultural e dos intereses unicamente comerciais que a sitúan como elemento subalterno da economía. A defensa da literatura é unha defensa da súa autonomía.

Por outra banda, o crítico literario tamén repara no traballo de edición, no que aquí queremos mencionar o magnífico labor de Berta Dávila como editora e directora da colección. Agradecemos especialmente a Xosé M. Eyré estas palabras:

[…] edición limpa, unha edición moi coidada… a profesionalidade acha acobillo no amor e mimo polo que se está facendo. Toda unha lección.”


2ª edición de “Transhumanismo”

O libro de Brais Arribas, suceso de lectura e crítica

Acaba de saír dos prelos da cooperativa Sacauntos a Segunda Edición de Transhumanismo; dese xeito, o ensaio de Brais Arribas convértese no libro de filosofía máis lido en 2021 e no que vai de 2022. Non moi lonxe del, a piques de esgotar a primeira edición, está O obxecto muller e o xiro ontolóxico, de Inma Otero, publicado a fins do ano pasado.

Ademais do suceso entre as persoas lectoras, Transhumanismo recolleu tamén unha favorable opinión da crítica. Xosé Manuel Eyré na súa Ferradura en Tránsito II, Mario Regueira en Sermos Galiza, outras dúas mencións na Tabela dos Libros, á parte da intervención do seu autor no programa de televisión Zig Zag e, recentemente, unha recensión publlicada por Miguel Vázquez Freire na revista Tempos Novos.

Á cuarta e terceira edicións de, respectivamente, A revolución non vai ser televisada e Capitalismo e fascismo, obras das que é autora Rebeca Baceiredo, engádese esta reedición de Brais Arribas, o que indica o interese que a colección Casabranca suscita entre as persoas lectoras, tendo en conta que outros dos seus títulos, entre eles A monstruosidade moderna e A música das esferas, de Carlos Lema, están a piques de se reeditar.

Se a difusión da filosofía é un dos obxectivos que están na orixe da colección, o rigor na argumentación e no pensamento, ademais da atención que lle presta a diversas correntes filsóficas, son outras das súas características, tanto ou máis importantes. A recente incorporación de Mario Losada como coordinador e editor ha reforzar e ampliar esta liña editorial de Euseino? Editores, cousa que se ha traducir nun incremento do debate filosófico en galego e na aparición de novas autoras e autores, ao abeiro tamén das actividades, coloquios e seminarios organizados por Euseino? Social.

“Decálogo da crítica literaria”, por Xosé Manuel Eyré

“Pleiade”, por Hilma af Klint

O ano pasado, en euseino.org iniciamos o proxecto do “Decálogo da novela” convidando algúns e algunhas novelistas a escribir sobre a súa concepción da novela a través dun decálogo. Consideramos agora que había ser unha boa idea ampliar esa sección coa reflexión dos críticos literarios sobre a función do seu labor e a relación deste coa literatura. Os usos da crítica literaria: a crítica como interpretación dunha obra e tamén a crítica como literalidade, como obxecto escrito.

Continuamos con Xosé Manuel Eyré, un dos críticos literarios que leva máis anos exercendo o seu labor dun xeito digno de perdurar e sempre en busca dun tipo de crítica que conxugue a forma do contido coa forma da expresión. Despois do decálogo publicado por Inma Otero Varela, é agora o autor de Nin che conto. Para coñecer e gozar a micronarrativa quen nos achega a ese oficio —oficio de escribir, oficio de vivir— que é a lectura con discernimento. Unha actitude que parte dunha idea da obra literaria non como modo de vida senón como modo de vivir. A alma de Xosé Manuel Eyré, arriscámonos a dicilo con toda a boa vontade, é honesta, espelida mais, sobre todo, é literaria. ¿Plaisir du texte ou texte de plaisir?


Sección coordinada e editada por Iván García Campos

Como acadar a imperfección para albiscar a perfección

1) Non. Escribir sobre libros non é o mesmo que facer crítica literaria. E moito menos escribir só sobre os libros que a un lle gustan, ou só sobre os aspectos positivos do que le. Non é o mesmo a apoloxía literaria que a crítica literaria.

2) Criterios literarios. Sobre un libro pódense comentar multitude de cousas relativas a cuestións de moito interese. Porén, a crítica literaria só debe usar criterios literarios, igual que a crítica artística utiliza criterios artísticos. De primeiras, os criterios literarios poden parecer inmutábeis no tempo e por iso contrarios á propia evolución literaria. Non é certo. Tamén mudan, antes ou despois da propia crítica literaria, non ten porque ser ao tempo. Estámolo vendo coas hiperbrevidades; nese caso, crítica vai moi por diante do produto literario ás veces; outras, é ao revés.

3) Voz propia. Igual que un libro é dunha autoría, dun tempo e dun lugar determinados, e desde aí aspira á universalidade, á crítica literaria acontécelle o mesmo; debe atopar unha voz propia, debe ser moi consciente do momento en que escribe e tamén moi consciente do lugar no que e para o que se escribe

4) Alicerces. A crítica literaria débese basear na honestidade, na sensibilidade, na imparcialidade e na independencia. Quen exerza a crítica literaria debe ser persoa informada. Debe posuír coñecementos da historia literaria, local e universal, diacrónica e sincrónica. E moitas lecturas enriba. Os coñecementos diacrónicos son moito máis doados de adquirir, porén, os sincrónicos requiren atención permanente e curiosa sobre o que está a pasar arredor ou dentro de. Quen exerza a crítica debería saber, desde a práctica, cales son as dificultades á hora de escribir os diferentes xéneros.

5) Transitoriedade. Igual que un libro debe aspirar á universalidade, a crítica literaria debe aspirar a ser a crítica literaria definitiva… sabendo que nunca o será, pois só é un elo dunha cadea de opinións críticas que nin o paso do tempo consolidará como visións definitivas ou inmutábeis da obra literaria.

6) Mediación. Non é o mesmo escribir crítica de novidades que facer crítica histórica. Nin o tempo de lectura e das lecturas nin o tempo da escritura e o espazo dispoñíbel son os mesmos. Mais compártese a relatividade da visión ofrecida e a necesidade cultural de seren voces privilexiadas e mediadoras con quen le.

7) Eclecticismo. Existen multitude de teorías de crítica literaria, así e todo, ningunha é capaz de enfrontar con garantías calquera obra literaria. O eclecticismo e a sensibilidade para escoller de aquí e de acolá, tanto da teoría crítica como da propia obra literaria, son fundamentais. De pouco serven os coñecementos teóricos sen a sensibilidade para recoñecer a beleza verbal. A sensibilidade non é algo que todo o mundo posúa por definición senón que se vai decantando desde múltiples lecturas e unha pre-ocupación constante polo feito literario e as súas repercusións sociais.

8) Actitude. Resulta aconsellábel ser especialmente comprensivo coas voces literarias debutantes, e igual de pouco tolerante cos egos autoriais xa “consagrados”. As primeiras, aínda teñen tempo de chegar á xenialidade. Os segundos cren que xa chegaron e que nada os apeará de aí, cando son eles mesmos os que rebaixan o nivel de esixencia literaria á vontade en determinados momentos.

9) Discernimento. Recoñecer a xenialidade, velaí o grande obxectivo da crítica literaria. Despois vén transmitir ese recoñecemento de xeito que conmova a quen le. Escribir crítica literaria, no fin de contas, é literatura sobre literatura.

A Xenialidade! Esa xoia! Esa utopía! Cómpre ser realistas e admitir que non todas as autorías contemplan este desideratum. En moitas ocasións conténtanse con escribir literatura de consumo inmediato e de esquecemento inmediato. Literatura “de mantemento” que unicamente aspira a entreter durante unhas horas, no mellor dos casos. E non é pouca cousa; ningún sistema literario é quen de sobrevivir sen esa literatura “de mantemento”, a máis habitual.

10) Inmanencia. Todo decálogo é imperfecto per se, igual que a crítica literaria, igual que a mesma obra literaria. O recoñecemento da perfección tamén é relativo e sempre mutábel.