Representacións da regularidade

A percepción da regularidade na contemplación do mundo faise moi nidia na xeometría. Mesmo nos modernos modelos fractais e na xeometría hiperbólica, que se afastan da xeometría euclidiana e pretenden achegarse á ausencia de orde, aparece a autonomía da representación: o contemplado estabilízase, fíxase nunha forma; esa forma, ao ser conceptuada, acada a autonomía.

480px-Julia_set_(highres_01)

Representacións da regularidade, coma o disco de Poincaré, outorgan estatuto estético, isto é, perceptivo, a aquilo que ao contemplar o mundo é imperceptible. Velaí a a regulación da regularidade como nomos ou lei do percibido. Desa regularidade, e da súa función na potencialidade do discurso, escribiu Michel Foucault caracterizándoa como aquilo que domina a “historia tradicional das ideas” e que determina a súa significatividade. A noción de “discurso” é a dun conxunto de técnicas ou enunciados que se establecen respecto de un referencial, un tipo de distancia enunciativa, unha rede interpretativa e un campo de estratexias posibles. Unha hipótese parella á da regularidade foucauldiá, formulouna Thomas Kuhn na súa obra The Structure of Scientific Revolutions (1962) ao observar que, historicamente, a maioría dos progresos científicos acontecen en épocas nas que se dá un acordo case total arredor dun “paradigma” consensuado nun subcampo da ciencia concreto.

480px-Hyperb_icosahedral_hc Modelo do disco Poincaré para a xeometría hiperbólica

Se extrapolasemos eses modelos xeométricos de representación da regularidade ao mundo do social, xurdirían preguntas do tipo: ¿ata que punto esa regularidade dos modelos perceptivos nos que se basea o coñecer serve de ancoraxe ás relacións de poder? A pregunta debe de ter algo de xeito, se temos en conta o modelo do panóptico como sistema de control tal como o analizou tamén Foucault. ¿Hai relación entre esa regularidade representada no pensamento e na retórica perceptiva e científica coa regularidade dos enunciados discursivos nos que se asentan os dispositivos de poder? Poida que si. ¿Poderíase tratar, se cadra, dun efecto asumido como impensado por quen contempla o mundo?