Arquivo por etiquetas: Ferradura en tránsito

Eyré sobre “Emerxencia”

By Publicado en Filosofia Etiquetado ,,,, Deixar un comentario

A prol da salvagarda do rexistro electrónico e dixital galego

Saudamos e celebramos a nova etapa de Ferradura en tránsito, a época II desta imprescindible e xenerosa achega do crítico literario Xosé Manuel Eyré. Lamentamos que Blogaliza desapareza e con ela a posibilidade de consultar en acceso aberto centos de críticas, entrevistas e outros textos e obras de grande interese para a cultura galega. Preguntámonos se hai algunha institución que arquive e preserve toda esa riqueza que abrolla nas páxinas webs e nos blogues galegos; se non a hai, deberíase crear o antes posible para que non aconteza que os artigos de páxinas coma Ferradura en tránsito desaparezan e se perda unha parte importante da historia da cultura galega deste século. Xa non abonda con preservar os libros e outras publicacións impresas, é necesario salvagardar a cultura que se expresa a través dos medios electrónicos e dixitais, gardar os rexistros do noso paso polo mundo.

Precisamente, Maurizio Ferraris é un dos autores que máis leva reflexionado sobre a inscrición e o rexistro (véxanse os artigos “Catálogo do mundo, 1″ e “Catálogo do mundo, e 2”). A idea inicial do filósofo italiano coincide con esa necesidade de apreixar todo o existente, esa é a razón de que, segundo Ferraris, se cataloguen exemplares, é dicir, individuos que posúen características xeneralizables.

“Se a meirande parte dos sistemas modernos está elaborada, sobre bases kantianas, a partir dos suxeitos (do Eu puro ou das súas transformacións ata o Ser-aquí de Heidegger ou ata o ser en situación de Sartre), o que propoño é, pola contra, un sistema aristotélico que dá preminencia aos obxectos e que precisamente substitúe o Eu transcendental pola idea do catálogo”. (Maurizio Ferraris, Documentalità. Perché è necessario lasciar tracce, Roma-Bari: Editori Laterza, 2009, p. 8)

Sobre Ferraris e o seu libro Emerxencia escribe Eyré dous artigos: “Crítica de Emerxencia” e “Subliñados de Emerxencia”. No primeiro fai unha recensión pormenorizada e rigorosa do ensaio do autor italiano publicado por Euseino? en tradución de Inma Otero Varela.

“Maurizio Ferraris, un dos principais filósofos europeos, realiza unha posta a punto de filosofía emerxencial nesta obra de 2016, que conta con versión galega antes que castelá. Desde o punto de vista realista propón un emerxentismo metafísico baseándose nun empirismo transcendental e estuda a filosofía trascendental na ontoloxía, na epistemoloxía e na política, que son os tres apartados nos que organiza o libro.”

Co seu rigor habitual, no segundo dos artigos Eyré volve empregar o recurso da cita, recurso que popularizou co carimbo de “subliñados” e que é unha das características sobranceiras deste lector impenitente e coidadoso.

Benvida esta Ferradura en tránsito II, un dos rexistros do pensamento que axudan a que a literatura e a filosofía galega existan.

 

SaveSave

SaveSaveSaveSaveSaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

“Entre a filosofía e o mundo” – Xosé M. Eyré entrevista a Carlos Lema

By Publicado en Filosofia,Literatura Etiquetado ,,, Deixar un comentario

O escritor e crítico literario Xosé M. Eyré, quen desde o seu blogue Ferradura en tránsito mantén unha continua e insubornable reflexión sobre a literatura e a cultura, reflexión na que o pensamento vai indisolublemente unido á crítica política e á independencia de opinión, publica nesa mesma tribuna unha entrevista con Carlos Lema, tomando como punto de partida o seu libro A música das esferas, publicado por Euseino? Editores.

Eyré introduce a conversa con estas palabras:

Editor, poeta, ensaísta, […] [Carlos Lema] recentemente publicou “A música das esferas. Xenealoxía da orde no mundo”, do que xa nos temos ocupado nesta “Ferradura” e do que tamén fixemos crítica en “Galicia Confidencial”. Con el mativemos unha demorada conversa […] onde, ademais da súa última publicación, nos ocuparon outros temas cos que quixemos vincular a filosofía e a máis inmediata realidade que vivimos.

A entrevista íntegra pódese ler na ligazón:

Entrevista a Carlos Lema: “Entre a filosofia e o mundo”

Do mito e da literatura

By Publicado en Filosofia,Literatura Etiquetado ,,,,,,,,, Deixar un comentario

Seguimos aquí o fío da interesante reflexión iniciada por Xosé Manuel Eyré no seu blogue Ferradura en tránsito, a propósito dos mitos e co gallo da publicación de O Rei portador e outras historias. Parécenos axeitado relacionar mito e literatura, ou mythos e lógos.

“O mito sitúase no dominio da música, é dicir, segundo a etimoloxía, no dominio de todo o que se refire ás Musas, e de todo o que, coa ximnástica, constitúe na Grecia antiga o elemento esencial da educación […]. Neste dominio o mito corresponde ao elemento ‘discurso’, abranguendo a música, […], outros dous elementos: o ritmo e a harmonía” (Luc Brisson, Platón, las palabras y los mitos, p. 122).

Como tamén apunta Martínez Marzoa na súa Historia da filosofía, “o nome usual en grego, mesmo na época de Platón e Aristóteles, para designar iso que nós chamamos ‘o mito’ é λόγος [lógos]” (vol. 1, páx. 17).

Malia iso, actualmente o lugar común é contrapoñer mythos e lógos “sinxelamente porque chamamos así [o mito] a unha certa recompilación e organización (comezada no helenismo [isto é, despois de Aristóteles]) dos contidos da poesía grega” (ibid.).

Esta segunda interpretación, na que se contrapoñen mito e lógos e na que a poesía (ou a literatura) substituiría o mito fronte ao pensamento argumentativo, defende que o senso de mythos sufriu fondas modificacións entre Homero e Platón, chegando a restrinxir mythos ao relato e lógos ao discurso argumentativo; mentres que a primeira, aínda diferenciando que, por exemplo, Platón “fala en mito”, ou linguaxe “inadecuada” (“óntica”) que conquista certa “adecuación” polo feito de asumir expresamente esa mesma inadecuación, e que Aristóteles pretende unha linguaxe que vaia permanentemente contra a corrente da busca da adecuación, sitúaos a ambos os dous dentro do que denomina o “pensar grego”, isto é, un pensar no que o lógos aínda non é “a lóxica” e no que o mythos aínda non é “a relixión”.

Na primeira das interpretacións, tanto mythos coma lógos mantéñense fóra da vontade de verdade, de tal xeito que o pensar non pretende instaurarse como “verdadeiro”; pola contra, na segunda, preténdese diferenciar o lógos coma se dun saber positivo ou tético se tratase.

De seguirmos a primeira interpretación, non ten por que haber inconveniente ningún para relacionar mito e literatura, sempre que por literatura non entendamos unha mímese do empírico que, debido a esa mesma referencia, conduza ao “histórico” como coñecer fáctico, isto é, como coñecer verdadeiro. Non sería o mito parangonable á novela, na que o senso outorgado polo referencial reside na imitación do fáctico. O coñecer dos mitos, entón, poderíase asimilar a ese coñecer ao que nos achega certa poesía: o que trae á presenza aquilo que é irredutible á linguaxe. Sempre e cando non se caia na idea de “revelación”. Aplíquese, pois, tamén isto mesmo ao mito cando teñamos a tentación de interpretalo como un antecedente da relixión.