14/04/2021

“Decálogo da novela”, por Antón Riveiro Coello

By euseino.org ¶ Publicado en Decálogo da novela,Literatura ¶ Etiquetado Antón Riveiro Coello,novela ¶ Deixar un comentario

A representación como intensificación, como concentración depurada do vivido. Nese horizonte de espera, sitúase quen le novelas. Antón Riveiro Coello escribe o seu “Decálogo da novela” perseguindo ese ideal da arte moderna: a beleza é para todos, está na man de todos. A novela é a máquina que fai posible realizar esa persecución. ¿Cales son as pezas desa maquinaria ficcional, desa arte prolongada da narración? A ficción verdadeira, non a ficción ficticia; a singularidade; a copertenza que permite unha especie de adiviñación; a autorregulación estrañamente compartida; a complexidade aparentemente simplificada dun sistema; certo libre albedrío na interpretación e, ao cabo, esa característica esencial do novelesco tan presente no autor de O paraíso dos inocentes, a súa continuidade mesmo fóra da ficción, iso que lle dá á novela a súa extraordinaria capacidade de igualación: a función democrática da lectura.

Sección coordinada e editada por Iván García Campos.

♦

Unha realidade intuída

1) Verdade. A novela está instaurada no artificio, na ficción, nunha mentira mesmo asumida, pero é un artefacto de produción de verdade. Todo o seu pulo procura unha outra verdade, unha ilusión de verdade que vai cara á unha realidade ideal pensada polo suxeito logo de apañar anacos de vida que se transforman en algo máis vivo e interesante. A verdadeira verdade só se toca na representación.

2) Orixinalidade. A novela debe singularizarse, soltar lastre de contaxios, non ser sempre portavoz inconsciente de toda unha tradición colectiva. Liberarse, máis que do precedente, da ruína da ideoloxía e das circunstancias en que naceu. Resistir o paso do tempo, aspirar a ser apreciada en épocas e lugares afastados do lugar orixinario. Destruír o propio xénero. Rachar a relación do autor co mundo. Camiñar polas marxes, afastarse de criterios temáticos de actualidade.

3) Intuición. A novela é un movemento da imaxinación, unha reciclaxe inconsciente, unha absorción do mundo presentido; camiñar ás cegas por eses lugares de luz e escuridade cara a un lugar de chegada que non é, senón que pode ser, un realismo intuitivo.

4) Ollada. Toda realidade é para o autor unha realidade literaria en potencia porque a literatura xorde da súa capacidade de observación. Por iso, o corazón da novela sempre é a ollada individual, diferente, intransferible, insubstituíble; a forma dese mundo propio do que agroma a voz coa súa única verdade.

5) Estética. O discurso subxectivo constrúe o mundo da realidade coa ferramenta da linguaxe. O propio texto é ese instrumento para expresala con palabras, mesmo con disfraces, mais sempre narrando a vida coa maior elegancia posible, coa máis grande ambición e dignidade artísticas, enfocadas no único obxectivo da eficacia narrativa. Expresar as ideas cun estilo tan orixinal como as ideas mesmas, porque no estilo está a estética do pensamento.

6) Regras. Na novela, como na arte, non hai seguridade. Sempre estás no punto de partida e as regras, que están para rompelas, márcaas o autor. Co paso do tempo, un decátase de que quen mellor as usa é quen antes as esquece. Velaí a liberdade dunha escrita, non como perfección senón como revelación e misterio.

7) Construción. A novela tamén é un exercicio arquitectónico que precisa de columnas e trabes para ordenar a realidade (unha orde do caos ou, á inversa, un caos da orde). Unha complexidade, un sistema que só é a suma de solucións para unha morea de atrancos sucesivos, loitando sempre con esa economía que se impón para poder acadar un final e acadar unha coherencia interna. Técnicas sempre ao servizo de quen le, intanxibles, que fagan do edificio un lugar flexible onde poidan fluír as historias con liberdade, sen límites.

8) Profundidade. A ficción ten que levar dentro un pensamento, unha experiencia fonda, unha reflexión sobre o que nos constitúe como seres humanos, un significado profundo dos acontecementos.

9) Complicidade. Malia que a novela é un acto de dominación e pretende guiar o lector, ten que dar a sensación de que deixa aire e o novelista desaparece para compartir o poder da narración con quen le, que inicia o seu acto de escribir no mesmo momento da lectura.

10) Abertura. Unha novela non debería ser un universo pechado e finito. O lector non pode quedar preso nun territorio acoutado. Precisa de liberdade para saír das marxes e multiplicar o lugar da novela, facendo un sitio para si.

♦

Decálogo da novela

01/03/2021

“Decálogo da novela”, por Anna R. Figueiredo

By euseino.org ¶ Publicado en Decálogo da novela,Literatura ¶ Etiquetado Anna R. Figueiredo,novela ¶ Deixar un comentario

O que chega escrito ás mans dos lectores é a novela dunha novela que unha vez foi. Coma o dragón dun conto narrado mil veces e mil veces igual sen deixar de ser sempre diferente. Neste oitavo “Decálogo da novela”, é Anna R. Figueiredo quen escribe esa historia que sempre é a ficción dunha ficción. A historia soterrada, coma a cidade que xace e sostén as cidades que se construíron en cada época sobre os alicerces da anterior. A contorna permanece, intramuros da novela todo semella cambiar. Para a autora de Os bicos feridos, toda novela é unha deformación, unha metamorfose inzada das metamorfoses precedentes.

Como ilustración deste artigo, visión das galaxias nunha gravura do astrónomo Thomas Wright (1711–1786).

Sección coordinada e editada por Iván García Campos. En semanas vindeiras, novos decálogos escritos por novelistas. A novela pénsase desde a novela, a ficción tamén é reflexión.

♦

Metamorfoses da ficción

1) Dragóns. En toda novela hai unha viaxe. Pódese viaxar no tempo, nos sentidos ou no coñecemento. O asunto de escribir comeza naquel confín do mapa onde se establece que habitan os dragóns. O escrito que chega ás mans dos lectores, máis que a novela, é a novela da novela. A historia que naceu nas primeiras páxinas que xa ninguén lembra.

2) Baixo terra. Toda novela ten un devanceiro baixo terra do que non quere falar.

3) Exercicio de insatisfacción. Ningunha novela sobrevive á primeira lectura. Ningunha pode ser testemuña fixa do borrador que lle deu nacemento. Sen corrección constante, sen cambio, sen metamorfose, o obxecto creado pode ser ficción e pode ter estrutura de texto narrativo pero non chega a ser novela. A novelista non é un ser perseguido polos seus demos, é unha eterna insatisfeita que escolle deixar por escrito o estudo da súa teima.

4) Mudable. Ningunha novela aguanta unha segunda lectura sendo a mesma ficción. A novela, sen ínfulas de dogmatizar, permanece coma un algoritmo de decodificación do pensamento propio, proxectado entre as liñas narrativas. Forza ao diálogo e ás preguntas que non queremos facernos a nós mesmas.

5) Infidelidade. A novela non se adapta aos desexos da autora. Todo sacrificio ten que se facer en virtude do que a historia demanda e non pola comodidade de quen a escribe. A trama só responde á verosemellanza; a beleza vén despois, se é precisa. Non debemos, así e todo, confundir beleza literaria con artificio lírico.

6) Inadaptada. A novela non busca ser depurada ata conseguir a entelequia da “gran novela”. Non se adapta ao que desexen os máis dos lectores; abre camiños. Ficar na idea de novela do século XIX, ou pretender escribir actualmente coma se non houbese medios técnicos novos e non cambiase a linguaxe, é un exercicio de recuperación histórica. Mais unha novela ten entidade propia e o seu ritmo e evolución pode non ser parello ao da sociedade na que se xesta.

7) Opresión. A tendencia dunha sociedade dormente semella preferir novelas que devolvan na lectura preguntas doadas ou imposibles; dramas que lle acontezan a outros e que os salven dos medos da existencia. Nas sociedades oprimidas, as novelas soñan extremos; liberdades mesiánicas ou réximes aínda peores que a mesma realidade.

8) Deformación. Toda novela é mentira. Toda novela deforma a imaxe de quen a escribe.

9) Alusiva. O metaliterario fíltrase na novela desde a súa propia concepción como trama e control dos tempos narrativos; tanto desde o drama coma desde a narración oral. A escritora proba tecidos doutras e doutros, adapta cosendo un traxe a medida en cada intento. Todas as referencias e aprendizaxes do pasado quedan baixo as costuras, agachadas sen vontade de seren descubertas, ou visiblemente expostas como homenaxe evidente da historia da literatura.

10) Dilema. Sendo a trama importante, o motor da novela atópase nos personaxes e na capacidade de verosemellanza e coherencia de cada un deles. Non teñen por que resultar empáticos ou dignos de amor ou odio. Teñen que soster, simplemente, un dilema abondo decisivo como para acompañalos na viaxe.

♦

Decálogos da novela anteriormente publicados

“Realidade e compromiso na ficción narrativa”, por Carlos Lema
“A narrativa como disciplina artística”, por Iván García Campos
“Unha teoría do inexplicable”, por Diego Ameixeiras
“A novela como forma de vida”, por Xosé Monteagudo
“Un poliedro infinito”, por Santiago Lopo
“Función e flexión”, por Antonio Piñeiro
“O nome da illa”, por Berta Dávila

Outros artigos sobre a novela en euseino.org

“Do ‘novum’ e da novela”, por Roberto Abuín

“A ficción ficticia”

“A novela, xénero literario moderno”

“A posición nihilista: o nihilismo literario”

“A filosofía no obxecto retórico novela-máquina”

“A novela-máquina: enerxía, operador e materia”

13/01/2021

“Decálogo da novela”, por Berta Dávila

By euseino.org ¶ Publicado en Decálogo da novela,Literatura ¶ Etiquetado Berta Dávila,novela ¶ 2 Comentarios

Construción da cúpula da sala de lectura do Museo Britanico, 1855

Novo “Decálogo da novela” no que Berta Dávila escribe sobre a novela como cousa viva, como un centauro ou unha medusa. Sempre se trata, abofé, dun animal inventado, que respira, que se move e latexa. En todos os casos, a autora de Illa Decepción considera a novela como aquilo que xorde dunha derrota —segura— e como un lugar que cómpre atravesar. Algo que tamén pode aboiar na escuridade dun océano profundo, algo que pode ser misterioso e, coma unha lanterna máxica, fai dar voltas ás imaxes arredor de nós. Ou un fío de sucesos, unha rede de símbolos, tamén unha voz. E, detrás deles, de maneira explícita ou implícita, a novela é alguén.

Sección coordinada e editada por Iván García Campos. En semanas vindeiras, novos decálogos escritos por novelistas. A novela pénsase desde a novela, a ficción tamén é reflexión.

♦

O nome da illa

1) Misterio. A novela é un absoluto misterio para quen a escribe. De non ser así, nunca escribiriamos novelas. Este decálogo é, daquela, unha contradición.

2) Cuarto pechado. No caso de que unha persoa que escribe novelas resultase ser a indicada para saber o que unha novela é ou debe ser, o lugar para dar con ese significado é a ficción. Formulado doutro xeito, se a novela non fose por definición un absoluto misterio, o que unha novela é para unha escritora debemos procuralo necesariamente dentro das novelas que esa persoa escribe e nunca fóra delas; porque fóra do marco estritamente literario, as cousas que a escritora di, as cousas que a escritora pensa sobre os libros que escribe e sobre o feito de escribilos, son sempre unha construción interesada ou unha defensa. Por iso a novela é un cuarto pechado. Por iso tamén este decálogo está condenado ao fracaso.

3) Derrota. Tamén a escrita está condenada ao fracaso. A escrita de novelas é unha frecha que se lanza cara a algún lugar e que nunca dá no albo, de existir algún. Se o propósito da novela fose o albo, nunca se nos amosarían a habelencia do lanzamento, a forza aplicada, a dirección intuída ou o rumbo que toma. A escritora debe aceptar cando escribe que a novela é, ante todo, unha derrota segura. Esa derrota é a forza mesma da novela como obxecto.

4) Lugar. Dentro da novela hai algo ou alguén que transita desde un punto determinado ata outro punto distinto, no que non estaba ao comezo da novela. A novela é o espazo que atravesar e, polo tanto, a novela non é unha cousa senón un lugar.

5) Centauro. Non todo dentro da novela é verdade pero todo o que hai dentro da novela debe ser verdadeiro. A razón última de que todo dentro da novela sexa verdadeiro sostense no feito de que a novela é sempre unha ficción. Non importa de onde veñan os materiais para a novela e non importa se eses materiais ou parte deles son verdade fóra da novela ou se foron reconstruídos a partir da reinterpretación de fragmentos da verdade. A novela é un centauro, un animal inventado. Iso é precisamente o que fai que sexa novela, independentemente de que o animal existise, exista ou, máis propiamente, sen importar que as partes que o compoñen veñan de animais que si existen. O importante é que o centauro respire, cabalgue, latexe dentro da novela.

6) Medusa. A novela debe sosterse en si e por si mesma. O que ocorre é que non ten por que sosterse inevitablemente sobre o sistema de locomoción ao que estamos afeitas as lectoras de novela, é dicir, na acción e nas catro patas da acción: presentación, conflito, desenlace, puntos de xiro. Existen posibilidades infinitas para seguir construíndo artefactos literarios valiosos e memorables que se sosteñan na trama, como existen milleiros de animais fermosos que camiñan sobre catro patas. As posibilidades deste sistema de locomoción, ademais de ilimitadas e eficaces, son tamén inextinguibles e dignas de ser conservadas. Pero non unicamente. A novela pode ser tamén medusa: sosterse en si mesma e por si mesma nun medio flotante. Por exemplo unha rede de símbolos ou unha voz. Nese sentido, tratar de poñerlle extremidades a unha medusa e facela correr é tan estéril como tratar de que un fermoso guepardo azul permaneza flotando na escuridade do océano profundo.

7) Fío-rede-voz. A novela artéllase a nivel compositivo con catro elementos. A novela é un fío de sucesos, unha rede de símbolos, unha estrutura e un discurso, que pode ser simultaneamente tamén unha voz. E detrás deles, de maneira explícita ou implícita, a novela é alguén.

8) Imitación da vida. O cometido da novela non é enunciar a transcendencia. Non é preciso enunciar o transcendente aludindo á súa transcendencia, coma se para quen le fose necesario comprender que a paz, a guerra e o amor son categorías absolutas que deben ser referidas. A transcendencia non é algo que se enuncia senón algo que se impón. Se a vida é fundamental e maioritariamente banal e, á vez, precisamente por iso, é transcendente en por si, a novela, se non quere ser tramposa, debe falar do intranscendente e do banal. E permitir que a transcendencia se impoña. É posible, por tanto, que a novela deba imitar a vida ou que a novela sexa a vida.

9) Compromiso. A novela debe estar comprometida co feito literario. Nese sentido, non debe adquirir débedas con nada agás coa literatura. Agora ben, se a novela é un lugar e un discurso, comporta por iso, e de forma inevitable, unha visión do mundo. Nese sentido, construír unha visión do mundo non é o cometido da novela senón unha das súas consecuencias.

10) Illa. A novela, a diferenza da vida, permite acoutar o territorio dentro dun límite, outorga á novelista a posibilidade de pechar unha porta e sinalar que todo canto hai dentro é un universo completo. Por iso a novela, como lugar, é unha illa, e o poder fundamental de quen escribe é nomeala e determinar onde remata a liña de costa e comeza o mar.

♦

Decálogos da novela anteriormente publicados

“Realidade e compromiso na ficción narrativa”, por Carlos Lema
“A narrativa como disciplina artística”, por Iván García Campos
“Unha teoría do inexplicable”, por Diego Ameixeiras
“A novela como forma de vida”, por Xosé Monteagudo
“Un poliedro infinito”, por Santiago Lopo.
“Función e flexión”, por Antonio Piñeiro.

Outros artigos sobre a novela en euseino.org

“Do ‘novum’ e da novela”, por Roberto Abuín

“A ficción ficticia”

“A novela, xénero literario moderno”

“A posición nihilista: o nihilismo literario”

“A filosofía no obxecto retórico novela-máquina”

“A novela-máquina: enerxía, operador e materia”

“En resposta a Harold Bloom: ¿que é “radicalmente novo”?”

14/12/2020

“Decálogo da novela”, por Antonio Piñeiro

By euseino.org ¶ Publicado en Decálogo da novela,Literatura ¶ Etiquetado Antonio Piñeiro,novela ¶ Deixar un comentario

A sección “Decálogo da novela” achéganos a proposta de Antonio Piñeiro. O autor de A través do fume intenta asediar o que chama “obxecto-fenómeno” da novela; como un historiador, descré da novela non dependente do suxeito que a produce. Piñeiro elévase, agatuña polo monte do idealismo literario para chegar a ese punto do sublime onde o estilo é todo porque é fenómeno: visión cambiante dun suxeito que só entende a realidade como reflexo, ou flexión, de si. A itinerancia deste decálogo lévanos á negación da novela. Exercicio do nihilismo modernista, ou visión a través da néboa dunha percepción que se flexiona —a brincadeira da prega, cadáver da filosofía do século XX— e flúe —o tamén cadáver filosófico do “devir”. A deformación é unha forma ao tempo que deixa de selo. A novela nin sequera xénero literario é. A novela, segundo o noso escritor, é algo voandeiro e volátil que só existe porque no seu voo acaba batendo con quen, tras o choque, se converte no seu autor. Por accidente, ou acaecer (¿ereignis, événement?). A novela non é un feito, a obra literaria non se fai —heideggerianamente, cae.

En semanas vindeiras, novos decálogos escritos por novelistas. Sección coordinada e editada por Iván García Campos.

♦

Función e flexión

1) Oficio de tebras. O discurso social é un. O discurso novelístico é outro. Non o convencional, non o coloquial, non o do documento, o espello ou a máquina tomavistas, senón un que difire e alterna ética e esteticamente con aqueles, facéndoo desde o introspectivo prospectivo.

2) Actitude. Semella que para a disposición non hai fórmula. A novela é un cabalo tolo, antítese do animal de desfile, ordenado, burocrático, formalmente gregario. ¿É parte da esencia do novelar? Polo menos, lévanos a outra das claves do oficio: a idea. Escribir implica disposición e necesidade de atopar ou explorar unha idea. Ao mellor non clara, nin sequera diferente, pero propia e perceptible. Unha idea para cada obra ou unha para toda a obra. Unha idea como función reveladora, que viría ser o mión da actitude.

3) Itinerancia. Os textos mudan, van dun lado a outro. Constantemente. O texto novelístico é infiel. É unha loia que vai onde lle veña mellor. Insubmiso a directrices, distínguese doutros xéneros niso. Daquela, a novela, ¿non semella un punto casual, un pouco acaemento e concorrencia? Velaí outra clave da súa práctica: ¿non é a novela, en realidade, unha suma de textos itinerantes, unha itinerancia ela mesma, relato dinámico autorrepresentativo que é o feito autorial?

4) Rabo de lagarto. As palabras, os conceptos e as situacións, elos narrativos, non están quietos nunca. Decote sucede que o texto semella rematado mais a sensación ten dúas eivas; unha do autor, que pouco a pouco vai deixando de ser parte del, e mesmo chega a negalo; outra do propio texto, sistema de signos, normas e imaxes que interactúan co tempo e o fan semellante a un organismo vivo cuxa flexibilidade —natureza do léxico— nos dá outra clave do “oficio” (sempre entre comiñas).

5) Fluído. ¿É a novela unha cousa acabada en si mesma? Ou, pola contra, ¿é sempre un anaco de algo? ¿Existe verdadeiramente o obxecto da novela? ¿Existe a ficción? ¿Ou é só unha tinguidura, un conxunto de elementos e ámbitos deformados e deformantes para encubrir a realidade propia, tanxible ou intanxible, do autor? ¿Son as novelas dun autor vasos dun único fluído autorial? Se é tal, ¿de que está feito ese fluído? Tradicionalmente dise que do pracer pola beleza. Iso, admitindo a inconsistencia e a parcialidade, lévanos á cuestión máis complexa: ¿é o oficio tamén azo estético?

6) Volatilidade. O principio intuitivo marca toda a faceta da novela. É acicate de formas narrativas e subxéneros que asentan a base da súa transversalidade, definindo a súa condición de crisol da expresión literaria. Xa que logo, non sería certo que, asumindo esoutras catro condicións (itinerancia, inconsistencia, parcialidade e flexibilidade), a novela toda, como concepto, ¿devén entidade volátil? Velaí outro dos axiomas do exercicio novelístico; os recursos, indisolublemente ligados á exploración das súas propias posibilidades e á faceta ensaística (a función experiencial).

7) Irrelevancia (Referíndonos á acoutación do concepto novela). E quizais tamén aí a irrelevancia da orixe. Velaí a obra como obxecto-fenómeno a expensas da vontade ou a intención. Ás veces defínese como feito cultural. ¿É un feito tal o novelar? Escritor é o que escribe (función de reciprocidade). Aí a clave do oficio como constante facer que nos devolve ao feito subxacente: o novelista —escritor— creado polo novelado —escrito.

8) Obra en marcha. Así pois, a función da novela poida que sexa crear o escritor. A premisa lévanos ao texto en marcha. Non momentum, senón continuum. O proxecto illado é imposible, ou polo menos moi pouco habitual. A simultaneidade é unha certeza que nos leva a outra base do “oficio” (porfiando nas comiñas): o método, cadea de produción que semella máis mineira ca industrial. Producir —extraer— texto do que a posterior selección extraerá —producirá— o material literario e caracterizador (función estilística) que é unha obra.

9) Caída en desgraza. Semella que a lectura de novelas vai polo mesmo terraplén no que outros xéneros se atopan dende hai tempo. A idea implícita da subordinación, outra volta, levaríanos ao baleiramento das funcións. Mais a novela velaí está, aí segue porque, xaora, non é un, senón múltiples eidos, cada cal cos seus sentidos ou sensentidos. E aí entrariamos tamén na posibilidade dun decálogo autorial, e no problema conceptual do exercicio da escrita literaria como función puramente autodidáctica.

10) Paxaro vadío. ¿Como chegar? ¿Hai que chegar? ¿Pódese falar de escrita demagóxica? ¿Da idea dunha subordinación? ¿Existe a novela sen o lector? Alguén respondeu que o lector existe dende o mesmo intre da escrita, posto que o autor o é tamén nas cen, duascentas, incontables relecturas que esixe calquera novela en transo de elaboración (o oficio, quedando no pragmático, require a depuración do texto, o clarexado do argumento, da estrutura, da lectura e do desenlace, se o houbese). Contan tamén as tendencias, os gustos sociais, os condicionantes editoriais e comerciais. ¿Non foi sempre así? ¿Cede a escrita ao prexuízo editorial? ¿Son a mesma cousa? Vemos textos sachados, mudados, cortados nunha patronaxe de xastre publicitario. De xeito que a novela é tamén a que desfai o escritor (novelista) e fai o autor subsidiado. E, sendo así, ¿non lle confiren eses mudares o caracter transitorio (función catártica) do propio sistema literario, como un acontecer que, no seu voo, está sempre a cambialo todo?

♦

Decálogos da novela anteriormente publicados

Outros artigos sobre a novela en euseino.org

“Do ‘novum’ e da novela”, por Roberto Abuín

“A ficción ficticia”

“A novela, xénero literario moderno”

“A posición nihilista: o nihilismo literario”

“A filosofía no obxecto retórico novela-máquina”

“A novela-máquina: enerxía, operador e materia”

“En resposta a Harold Bloom: ¿que é “radicalmente novo”?”

05/11/2020

“Decálogo da novela”, por Santiago Lopo

By euseino.org ¶ Publicado en Decálogo da novela,Literatura ¶ Etiquetado novela,Santiago Lopo ¶ Deixar un comentario

“Integrae naturae speculum”, Robert Fludd, 1617

Novo “Decálogo da novela”, desta volta a cargo de Santiago Lopo. O autor da Diagonal dos Tolos parte dunha idea da novela como universo de seu, irresistible e exacto. Un poliedro de mundos. Ficcións ousadas, atrevidas, mesmo prohibidas, que retorcen prexuízos ao aproveitar a potencia significativa dos grafemas. Arriscada, hipnótica e liberadora, a novela é coma unha faísca estelar cunha duración propia e unha materia que, igual ca os astros, acubilla séculos. Vidas que se subsomen na memoria, a novela acaba sendo espéculos e miraxes, unhas poucas escenas, algún personaxe, ¿unha lección? Ao cabo, a ficción narrativa permanece pola súa propia metamorfose infinita.

Sección coordinada e editada por Iván García Campos. En semanas vindeiras, novos decálogos escritos por novelistas. A novela pénsase desde a novela, a ficción tamén é reflexión.

♦

Un poliedro infinito

1) Libre, coma un big-bang de grafemas. A novela nace dunha explosión creativa e polimorfa que forma un universo de seu.

2) Nutritiva, coma pexego prohibido. Téntanos dende a árbore veciña. Irresistible ao noso padal. Regálanos coñecemento do mundo e instrúenos na ciencia do ben e do mal.

3) Precisa, coma astrolabio de Hipatia. Conta moito con pouco. Non conterá erros de cálculo para evitar que naufraguemos na lectura.

4) Evocadora, coma unha nube á deriva. Fainos soñar espertos. Grazas a ela gabeamos por novos mundos ou apalpamos experiencias xa vividas.

5) Diferente. Alemá e de Camelle. A novela será ousada, esencial e alegal. Xogará cos nosos referentes e retorcerá os nosos prexuízos.

6) Aberta, coma o holograma dun poliedro infinito. Cada nova interpretación enriquecerá a súa potencia significativa, insuflándolle vida.

7) Hipnótica, coma tambor de vodú. Creará adicción. Cambiará o noso ritmo cardíaco. Mergullaranos nunha danza enigmática e descontrolada.

8) Arriscada, coma unha galopada infantil. Sen autocensura. Unha carreira instintiva, liberadora e despreocupada.

9) Inspiradora, coma unha semente na auga. Influirá e modelará, a miúdo sen sabelo, o imaxinario colectivo, a estética futura, as obras vindeiras.

10) Imperecedoira, coma unha áncora vital. A súa mensaxe sobrevivirá o paso dos séculos. As súas imaxes ficarán ocultas na nosa memoria ata que salte a faísca. Ese día lembraremos o plano do tesouro e volveremos á illa.

♦