A forza das cousas

“¿Por que hai cousas que desexo dicir e outras sepultar? Porque son preciosas de máis (se cadra sagradas) para a literatura. Coma se só a morte, só o esquecemento estivese á altura de certas realidades.

¡Quen me dera poder escribir soamente cando bebo, ou animarme un pouco cando escribo! ¡Que houbese unha maneira de facelos cadrar!

Chuvia, chuvia romana; a beleza a través das persianas, á medianoite, co balbordo da treboada e o ruxido da auga. As tormentas séntanlle ben a Roma. Abrín as venecianas; caen fervenzas do ceo, da cúpula do Panteón, dos tellados, pingueiras. Hai tres siluetas negras, paradas, coa mancha branca das súas camisas, baixo as columnatas de súpeto inmensas do Panteón; agora móvense con pasos calmos sobre o empedrado negro e branco mentres arredor delas se desencadean a auga e os relampos. A beleza. A rúa convértese nun regueiro, un anaco de papel mergúllase no remuíño, vacila e vaise esfragar contra un muro. Cando loce un raio, rosarios de bisutería espállanse pola calzada. Un forte e repentino recendo a terra nesta cidade de pedra. Os coches, coma os barcos, deixan detrás deles un ronsel. Mais agora xa non hai coches e a luz eléctrica acaba de extinguirse fóra. Xente que intenta saír da sancristía; o rapaz abriu o paraugas e un taxi arrinca cun ruxido. E sempre eses homes, sós, insólitos e tranquilos, tan cativos e sen a penas moverse, brancos e negros riba das lousas negras e brancas.

Acougo. Iluminouse un letreiro: Pizzeria. Derradeiro balbordo. Un home rosa e azul pasa ás carreiras. É a unha da mañá.”

Simone de Beauvoir, La force des choses II,
París: Éditions Gallimard, col. Folio, 2017, páxs. 206-207

 

 

“Hai na intelixencia facultades cuxo único fin é coñecer (orde especulativa) e outras con outro fin (orde práctica) e que, se coñecen, non é para descansar na verdade (frui) senón para servirse dela (uti). Na orde práctica, distínguese: o obrar (agibile), reino da moralidade e en especial da virtude da prudencia; e o facer (factibile) que mira, non ao fin do ser humano senón ás regras e forma da cousa, non ao ser humano senón á cousa. Este é o dominio das artes para Tomé de Aquino: un facer.”

Javier Gomá Lanzón, Imitación y experiencia,
Barcelona: Debolsillo, 2019, páx. 178

 

 

Simone de Beauvoir: “A fondura materialista da obra de Faulkner”

Sanctuary entreábrenos abismos que nos fascinan”

No ano 1960, a pensadora e escritora Simone de Beauvoir publicou La force de l’âge (“A forza da idade”), segundo tomo das súas memorias, obra que comezara dous anos antes co volume Mémoires d’une jeune fille rangée (“Memorias dunha rapaza guiadiña”). Nese segundo volume relata o comezo da súa vida como muller emancipada da tutela familiar, son os mesmos anos nos que abrolla a vocación literaria, cos primeiros intentos de escritura, e nos que se inicia a súa relación con Jean-Paul Sartre. Algunhas das pasaxes máis interesantes destas memorias son as que o Castor, como lle chamaba Sartre (Beauvoir=Beaver. “Vostede é un Castor, dixo. Os castores van en bandada e teñen espírito construtor.”), dedica a comentar as súas lecturas, entre elas as das novidades literarias e filosóficas francesas e estranxeiras. No relato do acontecido no ano 1934, a autora do Segundo sexo fai unha análise interesante das traducións para o francés dos e das máis importantes novelistas do modernismo anglosaxón, especialmente de William Faulkner e, en concreto, de Sanctuary, novela ultimamente de actualidade no noso país por razóns que non é preciso lembrar a quen isto lea.

De seguido, ofrecemos a tradución desa pasaxe de La force de l’âge, que nos parece sumamente ilustrativa da curiosidade intelectual de Simone de Beauvoir e da súa imaxinación interpretativa, que non desbota mesmo o disenso con escritores que, coma Valéry Larbaud, gozaban de gran prestixio naquela altura. Virtude, a do disenso, que coidamos fundamental non só para a literatura e o pensamento senón para a cultura en xeral.

 

 

Sartre e mais eu estabamos sempre ao corrente das novidades. Dous nomes marcaron para nós o ano [1934]. Un deles foi o de Faulkner, de quen se publicaron case simultaneamente Tandis que j’agonise e Sanctuaire. Antes ca el, Joyce, Virginia Woolf, Hemingway e algúns outros rexeitaran a obxectividade falsa da novela realista para entregar o mundo a través das subxectividades; así e todo, a novidade e a eficacia da súa técnica deixáronnos abraiados; [Faulkner] non soamente orquestraba axeitadamente unha pluralidade de puntos de vista senón que en cada consciencia organizaba o saber, as ignorancias, a mala fe,, as pantasmas, as verbas, o silencio, de maneira que mergullaba os acontecementos nun claroscuro do que emerxían cun máximo de misterio e de relevo. Os seus relatos atinguíannos á vez pola súa arte e polos seus temas. En certo xeito, Tandis que j’agonise, esa epopea brutalmente picaresca, está emparentada coas invencións surrealistas […] Mais eses equívocos [surrealistas] tiñan na obra de Faulkner unha fondura materialista; se os obxectos e os usos se descubrían ao lector baixo aspectos chocantes é porque a miseria, a necesidade, ao cambiar a relación do ser humano coas cousas, fan mudar a face das cousas. É iso o que nos seduciu nesa novela que, para a nosa sorpresa, Valéry Larbaud definía no prefacio como “unha novela de costumes rurais”. Sanctuaire interesounos aínda máis. Non entenderamos a Freud, rexeitabámolo; mais desque nos presentaron as súas descubertas baixo unha forma para nós accesible, apaixonábamonos. Rexeitaramos os instrumentos que os psicanalistas nos propuxeran para rachar esa “indestrutible cerna de noite” que se encontra no corazón de todo ser humano: a arte de Faulkner fendíaa, entreabríanos abismos que nos fascinaron. Faulkner non se limitaba a dicir que detrás da cara da inocencia pululan as inmundicias: amosábanolo; arrincaba a súa máscara á moza americana pura; facíanos tocar, por tras das cerimonias acarameladas que camuflan o mundo, a violencia tráxica da necesidade, do desexo e das perversidades que carrexa a súa insatisfacción; o sexo, na obra de Faulkner, bota sangue e lume sobre o mundo; os dramas dos individuos exteriorízanse como violacións, como asasinatos, como incendios; ese lume que, no remate de Sanctuaire, transforma un home en facho vivente só aparentemente está alimentado por un bidón de gasolina: nace desas íntimas e vergoñentas lapas que devoran en segredo os ventres dos machos e das femias.

 

SaveSaveSaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSaveSaveSave

SaveSave