“m-Talá” segundo a crítica literaria

Nestes primeiros días de decembro, publicáronse as primeiras recensións da nova edición de m-Talá, de Chus Pato, ademais de darse a coñecer a Tabela dos Libros coas recomendacións dos críticos literarios.

As dúas recensións publicadas son as de Armando Requeixo no suplemento dominical do Diario de Ferrol e a de Xosé Manuel Eyré no blog Ferradura en Tránsito II. A importancia da crítica literaria, non soamente na difusión dunha obra senón na súa intelección é ben grande; ao estarmos nós a prol da interpretación, pois deixamos atrás os lamentos sobre a limitación da representación e a desconfianza respecto da linguaxe, consideramos que a crítica é esencial como literatura (como defensa da literalidade, das palabras e da orde na que se colocan) e como pensamento (as ideas a partir das cales se interpreta unha obra, as ideas a partir das cales se escribe unha obra).



Dous tipos de crítica que atopamos nestas recensións de Requeixo e de Eyré. O primeiro fai en “m-Talá Reloaded” unha descrición perfecta do libro como tal, como cousa con existencia propia. De que está feito e como está feito:

“Esta edición de m-Talá é unha versión implementada respecto da que se publicou hai agora catro lustros. […] un libro, en non pequena medida, novo.”

Despois de dedicar unhas palabras ben xenerosas a Carlos Lema, o editor literario deste m-Talá anovado, o crítico salienta a

“pulcritude na reprodución dos textos, o respecto á vontade estética e as apostas autoriais, os moitos materiais críticos fornecidos, […] a impecable capacidade organizativa e a concisa acuidade das páxinas prologais e dos textos aclaratorios converten esta edición nun paradigma de bo facer.”

Pola súa banda, as reflexións de Xosé Manuel Eyré verbo de m-Talá son un exemplo claro de pensamento literario. O crítico pensa conforme le “un dos poemarios claves na nosa historia poética”. O autor destes “breves apuntamentos sobre a obra poética de Chus Pato” considera necesario salientar “a nucleación temática dos textos […] mais aínda se para ela os resultados semellaron non ser óptimos, a incapacidade da palabra era a incapacidade de poesía/lírica para acadar os resultados que ela [a poeta] procuraba”.

“Deste xeito, m-Talá, hai que entendelo como unha tentativa por destruír a lírica tal como tradicionalmente se viña entendendo. O uso de recursos xenéricos alleos á poesía, tantos e tan variados, hai que entendelo nesa dirección. E tamén como estratexia, xa non para crear poesía senón para que quen le acceda á poesía […]”.

Para este crítico, “os poemas [de m-Talá], sobre todo os máis longos son auténticos labirintos balizados pola poeta para que quen le chegue á poesía”.

A estas dúas recensións, engádese unha achega doutro tipo fundamental de crítica literaria, a recomendación. O crítico transmite o seu entusiasmo por unha obra e anima á súa lectura. Velaí unha das funcións desa feliz iniciativa que é a Tabela dos Libros, na que os críticos literarios Francisco Martínez Bouzas, Inma Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e Armando Requeixo seleccionan as súas novidades literarias predilectas. Na Tabela deste mes de decembro, a Edición do Vixésimo Aniversario de m-Talá ocupa o segundo posto, a carón de obras de Berta Dávila, Rexina Vega e Suso de Toro.

Pode ler as recensións completas se calca nas ligazóns:

“m-Talá Reloaded”

“breves apuntamentos sobre a obra poética de Chus Pato”

Tabela dos Libros

 


 

 

 

X. M. Eyré escribe sobre “A monstruosidade moderna”

O crítico literario Xosé Manuel Eyré acaba de publicar unha recensión de A monstruosidade moderna, de Carlos Lema, no seu blogue Ferradura en Tránsito II. Co título de Aproximación á Monstruosidade moderna ou o espello á fronte, Eyré comeza o artigo coa seguinte puntualización:

“A risco de non ser exhaustivo mais si fiel ao meu interese lector, en A monstruosidade moderna atopo dous núcleos temáticos que para min son de sumo interese: a concepción do artista moderno, na primeira parte do libro, e a emancipación da muller por medio da cultura, na terceira parte. Iso non quere dicir que a segunda parte ( a representación a través da poesía, da infancia e da alma) ou a conclusión ( onde a pólis moderna xa non se articula directamente sobre o cidadán senón a partir das súas decisións sobre a representación) fiquen relegadas ou me merezan menos consideración. Só que, como crítico literario que son, é lóxico que as outras dúas me interesen máis.”

Ao facer unha lectura pormenorizada do libro, Eyré tamén fai unha reflexión sobre os temas que salienta:

“Suxeitos. Xenialidade. Subxectividade, Obra de arte. Representación. Representación : realidade, que non é o mesmo que realidade ideal aínda que esta sexa operada polo suxeito, entendemos, pois na correlación mundo-pensamento aparecen as nocións de liberdade e disenso.”

Para deterse especialmente nos ensaios que se ocupan das mulleres e a cultura, algo que para o crítico é importante pois  ensaio “As fadas modernas. Primeiras autoras, infancia e literatura” resulta un “xusto e oportuno recoñecemento ás mulleres como autoras e como motor da consolidación da novela. […] Parécenos fundamental este recoñecemento ao papel da muller na construción dun novo xénero, a novela”.

Segundo a opinión de Eyré:

“Carlos Lema ofrécenos un adianto do que será ‘o contrafío das mulleres’, ou como estas acceden á súa emancipación mediante a creación, o que as sitúa en pelna tradición moderna, onde a creación ex novo resulta fundamental.”

A recensión conclúe cunha síntese do último dos ensaios do libro de Lema, para quen, segundo o crítico, “na tardomodernidade a política se formaliza como produción e consumo de poder por parte dos suxeitos”.

“Antes analizouse a obra de arte como representación, o artista como produtor, agora conclúese con algo que é fundamental nos nosos días: a (política como) consunción.”

Para rematar o artigo de Ferradura en Tránsito II con esta consideración:

“Ao longo desta demorada aproximación a A monstruosidade moderna, tivemos ocasión de reparar en conceptos que había tempo que non xurdían no discurso literario, aínda máis: no discurso crítico da literatura. Conceptos tales como “xenialidade”, “sublime”, “orixinalidade”, ao que hai que engadir a “verosemellanza”. Conceptos clave ao falar de literatura, que parecían esquecidos e que representan o mellor que a obra de arte nos pode ofrecer. Ao que hai que engadir esoutro concepto fundamental: a monstruosidade, que xorde cando calquera individuo se erixe en produtor (fíxense que non digo creador) de arte ademais de consumidor.”

Unha lectura, a de Xosé Manuel Eyré, pormenorizada, atenta e rigorosa; nela, o labor do crítico suxire posibles interpretacións, indica vías de reflexión e serve de guía aos lectores que escollan seguir os seus pasos.

 

 

SaveSave

SaveSaveSaveSaveSaveSave

SaveSave

SaveSave

Eyré sobre “Emerxencia”

A prol da salvagarda do rexistro electrónico e dixital galego

Saudamos e celebramos a nova etapa de Ferradura en tránsito, a época II desta imprescindible e xenerosa achega do crítico literario Xosé Manuel Eyré. Lamentamos que Blogaliza desapareza e con ela a posibilidade de consultar en acceso aberto centos de críticas, entrevistas e outros textos e obras de grande interese para a cultura galega. Preguntámonos se hai algunha institución que arquive e preserve toda esa riqueza que abrolla nas páxinas webs e nos blogues galegos; se non a hai, deberíase crear o antes posible para que non aconteza que os artigos de páxinas coma Ferradura en tránsito desaparezan e se perda unha parte importante da historia da cultura galega deste século. Xa non abonda con preservar os libros e outras publicacións impresas, é necesario salvagardar a cultura que se expresa a través dos medios electrónicos e dixitais, gardar os rexistros do noso paso polo mundo.

Precisamente, Maurizio Ferraris é un dos autores que máis leva reflexionado sobre a inscrición e o rexistro (véxanse os artigos “Catálogo do mundo, 1″ e “Catálogo do mundo, e 2”). A idea inicial do filósofo italiano coincide con esa necesidade de apreixar todo o existente, esa é a razón de que, segundo Ferraris, se cataloguen exemplares, é dicir, individuos que posúen características xeneralizables.

“Se a meirande parte dos sistemas modernos está elaborada, sobre bases kantianas, a partir dos suxeitos (do Eu puro ou das súas transformacións ata o Ser-aquí de Heidegger ou ata o ser en situación de Sartre), o que propoño é, pola contra, un sistema aristotélico que dá preminencia aos obxectos e que precisamente substitúe o Eu transcendental pola idea do catálogo”. (Maurizio Ferraris, Documentalità. Perché è necessario lasciar tracce, Roma-Bari: Editori Laterza, 2009, p. 8)

Sobre Ferraris e o seu libro Emerxencia escribe Eyré dous artigos: “Crítica de Emerxencia” e “Subliñados de Emerxencia”. No primeiro fai unha recensión pormenorizada e rigorosa do ensaio do autor italiano publicado por Euseino? en tradución de Inma Otero Varela.

“Maurizio Ferraris, un dos principais filósofos europeos, realiza unha posta a punto de filosofía emerxencial nesta obra de 2016, que conta con versión galega antes que castelá. Desde o punto de vista realista propón un emerxentismo metafísico baseándose nun empirismo transcendental e estuda a filosofía trascendental na ontoloxía, na epistemoloxía e na política, que son os tres apartados nos que organiza o libro.”

Co seu rigor habitual, no segundo dos artigos Eyré volve empregar o recurso da cita, recurso que popularizou co carimbo de “subliñados” e que é unha das características sobranceiras deste lector impenitente e coidadoso.

Benvida esta Ferradura en tránsito II, un dos rexistros do pensamento que axudan a que a literatura e a filosofía galega existan.

 

SaveSave

SaveSaveSaveSaveSaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

SaveSave

Eyré sobre “Filosofía da individuación”

O crítico literario Xosé Manuel Eyré publicou este agosto pasado unha recensión de Filosofía da individuación, de Miguel Penas, no seu blogue Ferradura en tránsito. Co título de Seguindo a Simondon, Eyré fai unha análise descritiva do contido do libro e pregúntase:

Pero que son as filosofías do proceso? En que consiste a filosofía da individuación? Para dar resposta a estas preguntas, Miguel Penas segue fundamentalmente ao filósofo francés Gilbert Simondon cando denuncia que a metafísica occidental “concede un privilexio ontolóxico ao ser xa constituído”.

Co seu rigor habitual e facendo unha lectura pormenorizada do libro do filósofo da Coruña, Eyré emprega o recurso da cita, recurso que popularizou no seu blogue co carimbo de “subliñados” e que é unha das características sobranceiras deste lector impenitente e coidadoso ao que lle temos que agradecer varias décadas de compartir o seu interese polos libros cos lectores (e lectoras) galegos. Beizón desde euseino.org ao Xosé Manuel Eyré pola súa dedicación á crítica literaria e pola súa axuda na difusión das publicacións de filosofía.

Non importa se a realidade é inerte ou animada, pensante ou non, o que importa é que proceso e produto son pensados ao mesmo tempo.

 

 

SaveSave

SaveSaveSaveSaveSaveSave

SaveSave

SaveSave