Caleidoscopio dos contos, 4

Na época victoriana, en Inglaterra e co cambio de século, xorde unha forma de compoñer os textos distinta. Debido a industrialización e á introdución de novas técnicas na produción, os libros deixan de ser un artigo de luxo. As ilustracións comezan a reproducirse en tricromía.

Os ideais do prerrafaelismo, inspirados nas ideas estéticas de John Ruskin, escritor que tamén influirá poderosamente en Marcel Proust, dan lugar a unha escola artística encabezada por William Morris e Walter Crane, caracterizada por un retorno á natureza e polas súas ideas socialistas.

No mesmo período, cómpre salientar a obra de Richard Doyle (1824-1883), debuxante e acuarelista londiniense, a súa obra mestra é indubidablemente In Fairyland, a series of Pictures from the Elf Worlden, publicado en cor en 1870 polo impresor británico Edmund Evans (1826-1905)A partir das ilustracións deste libro, Andrew Lang escribiu A princesa Ninguén.

Outro dos ilustradores descacados foi  Walter Crane (1845-1915), un dos representantes do movemento Arts&Crafts. Influenciado polos prerrafaelitas e os gravados xaponeses. Entre as súas obras máis importantes atópanse as ilustracións para os contos dos irmáns Grimm (1882).

Shakespeare's Tempest Title pagePrincess Belle-Etoile-Walter Crane

O movemento Arts&Crafts foi derivando pouco a pouco ao modernismo ou Art Nouveau, unha corrente artística que se estableceu en Europa e nos Estados Unidos e que tivo o seu momento de esplendor entre 1892 e 1902. Caracterízase polo emprego de liñas asimétricas baseadas en formas vexetais. Aubrey Beardsley (1872-1898) é uns dos ilustradores máis  destacados do modernismo, coas súas obras inzadas de referencias á arte xaponesa e ao simbolismo.

apel_les_mestres_1apel_les_mestres_3

En Cataluña, o modernismo está representado por Apel·les Mestres (1854-1936), poeta, escritor, músico, humorista gráfico e debuxante. Concibía o libro coma unha obra de arte total, que lle permetía escribir poemas, ilustralos, poñerlles música, coidar a calidade do papel, a cor da cuberta, a distribución da masa impresa no branco da páxina, as filigranas das orlas, o tipo de letra, o deseño da encadernación do libro. Ilustra gran cantidade de libros entre eles cómpre salientar Vobiscum, con ilustracións de espírito medieval propias dos incunables, e Liliana, no que a técnica realista serve para reflectir a fantasía. Por estes dous libros está considerado un precursor dos modernistas e impulsor do deseño editorial.

Apel·les Mestres

Caleidoscopio dos contos, 1

Puss-in-Boots-1695Antes de que Charles Perrault publicase os seus famosos Contes du temps passé en 1697, o napolitano Giambattista Basile recolleunos da tradición oral. Basile serviu como militar e durante as súas viaxes recolleu historias da tradición popular recompiladas no libro titulado O pentamerón. O conto dos contos, publicado postumamente en dous volumes entre 1634 e 1636. Igual que o Decamerón e As mil e unha noites, o libro emprega unha estructura narrativa que vai encadeando as historias.

En tempos de Perrault, a ilustración limítase a ser o frontispicio xenérico e unha viñeta ao comezo de cada conto. A imaxe non compite co texto nin pretende resumilo senón que encarna ao conto do que é emblema. Co emprego da xilografía a imaxe intercálase no texto, ofrecendo deste xeito unha lectura paralela. Este esquema perdura ata finais do século XVIII.

 

Cita

Fadas

As fadas das novelas modernas son seres imaxinarios que os autores deste tipo de obras empregan para leirar co marabilloso ou co ridículo que eles espallan, igual ca outrora os poetas facían intervir na epopea, na traxedia e, ás veces, na comedia, as divindades do paganismo: coa súa axuda, non hai idea tola ou rara que non se poida experimentar.

Enciclopedia ou dicionario razoado das ciencias, das artes e dos mesteres, por unha sociedade de xente de letras

Ordenado e publicado polo señor Diderot, da Academia Real das Ciencias e das Letras de Prusia; e, tocante á parte matemática, polo señor D’Alembert, da Academia Real das Ciencias de París, da de Prusia e da Sociedade Real de Londres.